IPCC, een VN platform

In opdracht van de VN

Het IPCC, Intergovernmental Platform on Climate Change, is binnen de VN een intergouvernementeel panel dat een consensus wil creëren over hoe te werken aan klimaatverandering. Het werd in 1988 in het leven geroepen door de Verenigde Naties om op wetenschappelijke basis, weg van het dagdagelijks politiek gekrakreel, om een overzicht te maken van de algemene toestand van het klimaat. Tot voor die tijd was klimaatverandering een gecontesteerd idee. Met het IPCC wilden de VN inschatten wat de sociale en economische gevolgen zouden zijn en om zo initiatieven te formuleren voor een wereldwijde aanpak voor klimaatbeheersing.

Werkwijze

• Het IPCC analyseert vele honderden bestaande klimaatstudies die al een peer-to-peer review doorstonden.
• Via een klassiek proces wordt daar één consensusrapport van gemaakt. Dit proces is vergelijkbaar met het opstellen van internationale normen en afspraken over producten, veiligheid, milieubescherming en dergelijke.
• Het team legt een scope vast, duidt kandidaat-auteurs aan, verzamelt materiaal, beoordeelt en becommentarieert in twee rondes alle teksten op een formele manier.
• Vervolgens schrijft het onder leiding van een Core Writing Team een algemeen aanvaarde eindtekst.
• Die formele aanvaarding gebeurt expliciet in een finale goedkeuring meeting.

Voor zijn opdracht werkt het IPCC met drie werkgroepen,

• WG I beschrijft de wetenschappelijke feiten;
• WG II gaat over impact, aanpassingen en kwetsbaarheid;
• WG III behandelt hoe we klimaatverandering kunnen tegenhouden.

Elke werkgroep levert één eindrapport af (Assessment Report AR) die uiteindelijk worden samengebracht in één synthese rapport (Synthesis Report SYR)

Historiek

Sinds 1988 heeft IPCC al vijf volledige cycli doorlopen met vier rapporten, telkens afgesloten met een wereldwijde “Conference Of the Parties” (COP). De eerste rapporten verschenen in 1990 aangevuld in ’92 (SYR1), 1995, 2001, 2017 (SYR4). De laatste volledige cyclus eindigde met documenten in 2014 (SYR5) en de klimaatconferentie van Parijs in december 2015.

Op dit ogenblik werkt het IPCC aan de zesde cyclus waarvoor WG I op 9 augustus 2021 zijn verslag afleverde onder de prozaïsche titel “AR6 Synthesis Report Climate Change 2022”. De verslagen van WG II en WG III worden verwacht op respectievelijk 22 februari en 28 maart 2022. Het synthese rapport volgt dan op 3 oktober, onder voorbehoud van verdere vertragingen door COVID. De COP26 klimaattop in Glasgow begin november 2021 was naar aanleiding van het verschijnen van het eerst deel van AR6, dus nog vóór het verschijnen van overige rapporten.

In dit “state of the climate” document brengen de wetenschappers alle kennis uit hun vakgebied samen en formuleren scenario’s. Die beschrijven mogelijke evoluties van temperatuur en klimaat samen met de bijhorende randvoorwaarden en een kans van voorkomen. Een scenario is dus geen toekomstvoorspelling maar een loutere beschrijving van wat gebeurt in relatie tot keuzes die wij met zijn allen maken. Deze hebben voornamelijk betrekking op verbranden van fossiele brandstoffen voor alle vormen van onze energievoorziening en de bijhorende uitstoot van CO₂.

De grote evolutie in deze rapporten en scenario’s is niet dat ze zoveel van elkaar verschillen maar wel dat de zekerheid waarmee een aantal zaken gesteld wordt drastisch toeneemt.

• De snelle verhoging van CO₂ concentratie en bijhorende klimaatopwarming komt door activiteiten van de mens;
• De gemiddelde temperatuurstijging op vandaag bedraagt al 1°C t.o.v. 1850 – 1900;

Gesimuleerde gemiddelde temperatuurstijging t.o.v. 1850 – 1900 in het eerste en laatste AR voor respectievelijk 2050 en 2100 zal volgens een van volgende drie scenario’s verlopen: