AR6: Summary for Policymakers (SPM)
Op 28 februari publiceerde werkgroep twee (WGII) van het IPCC haar zesde Assessment Report (AR6) met de titel “Impacts, Adaptation and Vulnerability” (Gevolgen, aanpassing en kwetsbaarheid). Dit verslag is het vervolg van het AR6 rapport van werkgroep één (WGI) van augustus 2021.
- WGI legde de nadruk op de feiten: “De temperatuur is nu al met 1,1°C gestegen t.o.v. de referentieperiode 1850 – 1900 en het zal moeilijk worden om onder de 1,5°C te blijven zoals overeengekomen in Parijs”.
- WGII gaat in op de gevolgen daarvan en risico’s die we lopen.
- In april publiceert werkgroep drie (WGIII) voorstellen voor aanpak.
“Dit [IPCC rapport] is een atlas voor het menselijk lijden” en “Dat landen nalaten om iets te doen aan klimaatopwarming getuigt van crimineel gedrag”
Antonio Guterres, VN secretaris generaal
De rode draad van dit rapport is dubbel. In elk onderdeel wordt aangegeven hoe de zwakkeren in onze samenleving en in de wereld het sterkst getroffen worden door klimaatopwarming en tegelijk het zwakst staan om er iets aan te doen. Daarnaast wordt de wisselwerking tussen de kwaliteit van allerhande ecosystemen en het welzijn van de mensen geïllustreerd.
Ongeveer 3,3 tot 3,6 miljard mensen leven in een context die zeer kwetsbaar is voor klimaatverandering (hoge mate van vertrouwen). Een groot deel van de soorten is kwetsbaar voor klimaatverandering (hoge betrouwbaarheid). De kwetsbaarheid van mens en ecosysteem zijn onderling afhankelijk (hoge betrouwbaarheid).
AR6 SPM p 11
Dit rapport is samengesteld door 270 wetenschappers uit 64 landen en omvat 3.675 pagina’s. Onder de auteurs bevindt zich één Belg: François Gemenne van de “Geografie Dienst plattelandsgeografie” aan de universiteit van Luik. Hij werkte mee aan hoofdstuk 9 “Armoede, bestaansmiddelen en duurzame ontwikkeling”.
Het AR6 WGII bestaat uit verschillende onderdelen. Naast de Samenvatting voor Politici, het technisch rapport en Fact Sheets per regio in de wereld, bevat het ook een deel over diversiteit, FAQ’s en een Atlas met klimaatkaarten.
De publicatie van dit verslag werd helemaal in de schaduw gesteld van de oorlog in Oekraïne. De meeste journaals en kranten berichtten er eind februari – begin maart kort over na een uitgebreid verslag over de toestand in Oekraïne. Zo vond je in De Standaard van 1 maart bvb. pas op pagina 19 een melding van het rapport.
Met een kop als “Wil je Poetin treffen? Isoleer je huis” van Thijs Van de Graaf (prof. Internationale politiek UGent, De Standaard, 28 februari) krijgt klimaatverandering een nieuw gezicht. Hoe sneller we af zijn van onze verslaving aan dure (Russische) fossiele brandstoffen als olie en gas hoe beter voor het klimaat.
Investeringen in isolatie en duurzame verwarming verlagen de facturen en verdienen zichzelf terug. … De renovatie van onze woningen is de efficiëntste maatregel die we kunnen nemen. Dat zijn ook investeringen die in onze eigen economie terecht komen… We zullen er lokaal jobs mee scheppen
Thijs Van de Graaf, Prof. Internationale politiek UGent – De Standaard van 28 februari
Het overzicht van de feiten in het “Summary for Policymakers” (SPM) is onderwerp van de volgende blog. In daaropvolgende blogs komen ook andere onderdelen van het AR6 verslag aan bod.
Bedenkingen
Klimaatopwarming is dus een globaal onvermijdelijk probleem dat we ook enkel wereldwijd kunnen aanpakken. Dit rapport stelt de natuur centraal in deze aanpak, evenals de input die van overal moet komen. Vooral lokaal en van onderuit.
In dat licht leren rampen als de waterbom van juli 2021 in Wallonië en het conflict in Oekraïne ons dat
- We (enkel) in actie komen als het conflict zichtbaar en concreet wordt;
- We solidair zijn en helpen als de nood bij ons of in onze buurt is, ook al is “buurt” in deze vrij ruim te interpreteren.
De deltalanden België en Nederland hebben een perfecte leersituatie om een aanpak voor klimaatbeheersing uit te testen. Het AR6 rapport stelt dat het veerkrachtiger maken van de natuur in eigen streek hét middel is om klimaatopwarming tegen te gaan. De beperking van stikstofuitstoot in de vorm van stikstofoxide en ammoniak is een schoolvoorbeeld om de natuur weer te versterken. Alle elementen zijn aanwezig in deze testcase. Er is
- De wetenschappelijk aangetoonde, concrete en acute bedreiging van de natuur;
- Het wetgevend kader in de vorm van Natura2000 van de EU;
- De economische praktijk van schaalvergroting onder druk van veevoederbedrijven en banken;
- De realiteit dat technologie helpt maar de nadelen maar ten dele oplost;
- De sociale realiteit van boeren die met hun ganse persoon en gezin onderdeel zijn van dit systeem, soms al gedurende meerdere generaties. Zij moeten overtuigd en geholpen worden om hun leven aan te passen aan de nieuwe maar leefbare realiteit.
De oplossing van dit probleem komt er maar als er een breed gedragen lange termijn visie is die wordt omgezet in wetten die consequent worden uitgevoerd, gecontroleerd en bijgestuurd over meerdere legislaturen. Als deze aanpak slaagt, draagt die tegelijk bij aan klimaatbeheersing én geeft hij een goed voorbeeld voor een aanpak van klimaatbeheersing.
Klimaatproblemen zijn onderdeel van de meeste conflicten wereldwijd… De permafrost verdwijnt en dat is een groot probleem voor Rusland in de winning van olie en gas.
Frans Timmermans, Vice Voorzitter EU commissie – De Ochtend 1 maart